Copa America mấy năm 1 lần? Đây là câu hỏi thường gây nhầm lẫn nhất cho người hâm mộ bóng đá toàn cầu, bởi lẽ không có giải đấu lớn nào có lịch sử tổ chức thất thường và thay đổi chu kỳ thường xuyên như giải vô địch bóng đá Nam Mỹ này. Copa America, giải đấu cấp độ đội tuyển lâu đời nhất thế giới, luôn là tâm điểm của sự kịch tính và đam mê. Việc hiểu rõ lịch sử và thể thức tổ chức của nó sẽ giúp người hâm mộ nắm bắt được sự phức tạp và tầm quan trọng của giải đấu này. Bài viết sau đây sẽ giúp anh em tìm hiểu chi tiết về lịch sử, các giai đoạn thay đổi chu kỳ và quy tắc tổ chức hiện tại của Copa America.
Lịch sử ra đời và các giai đoạn phát triển của Copa America
Copa America được tổ chức bởi Liên đoàn Bóng đá Nam Mỹ (CONMEBOL) và có lịch sử lâu đời, bắt đầu từ năm 1916. Ban đầu, giải đấu được gọi là Giải vô địch Bóng đá Nam Mỹ (South American Championship). Cụ thể được những người quan tâm VB79 có uy tín không tổng hợp:
Giai đoạn sơ khai và không cố định (1916 – 1967)
- Khởi nguồn (1916): Lần đầu tiên giải đấu được tổ chức tại Argentina nhân kỷ niệm 100 năm độc lập của nước này, với 4 đội tham dự (Argentina, Brazil, Chile, Uruguay). Uruguay là đội vô địch đầu tiên.
- Chu kỳ biến động: Trong hơn 50 năm đầu, giải đấu không tuân theo bất kỳ lịch trình cố định nào. Có những năm giải đấu được tổ chức liên tiếp (ví dụ: 1919, 1920), nhưng cũng có những khoảng trống dài (ví dụ: 1939 – 1941, hoặc 1967 – 1975). Việc tổ chức phụ thuộc chủ yếu vào sự sẵn lòng của các quốc gia thành viên.
- Tên gọi: Năm 1975, giải đấu chính thức được đổi tên thành Copa America.
Giai đoạn 4 năm một lần không cố định (1975 – 1987)
Trong giai đoạn này, CONMEBOL cố gắng chuẩn hóa giải đấu thành chu kỳ 4 năm một lần, tương tự như World Cup. Tuy nhiên, thể thức thi đấu vẫn rất đặc biệt: các trận đấu diễn ra theo thể thức sân nhà – sân khách và kéo dài trong suốt 3 năm, không tập trung vào một quốc gia chủ nhà duy nhất.
Giai đoạn 2 năm một lần (1987 – 2001)
Để tăng tính thương mại và sự hấp dẫn của giải đấu, CONMEBOL quyết định tổ chức Copa America hai năm một lần và quay trở lại với thể thức có nước chủ nhà duy nhất, luân phiên giữa các thành viên. Giai đoạn này giúp Copa America ổn định hơn và tăng cường tần suất cạnh tranh.
Giai đoạn 3 năm một lần (2001 – 2007)
Trong thời gian ngắn này, chu kỳ lại thay đổi thành ba năm một lần (2001, 2004, 2007). Sự thay đổi liên tục này gây khó khăn cho việc xếp lịch của các câu lạc bộ châu Âu, nơi tập trung phần lớn ngôi sao Nam Mỹ.
Copa America mấy năm 1 lần theo quy tắc hiện tại?
Từ năm 2007 trở đi, CONMEBOL và FIFA đã có nhiều nỗ lực để đồng bộ hóa lịch thi đấu của Copa America với các giải vô địch châu lục khác (như Euro, Asian Cup) và World Cup. Sau nhiều lần điều chỉnh, quy tắc chính thức hiện nay là:
Chu kỳ 4 năm một lần
Kể từ năm 2007, chu kỳ chính thức của Copa America được xác định là bốn năm một lần.
- Mục tiêu: Đảm bảo cầu thủ có thời gian nghỉ ngơi và tránh xung đột với các giải đấu lớn khác (đặc biệt là Euro).
- Thời điểm tổ chức: Các năm chẵn (Ví dụ: 2011, 2015, 2019, 2024, 2028…).
Các lần tổ chức ngoại lệ (nhằm đồng bộ hóa lịch)
Đây là lý do chính khiến Copa America bị coi là “thất thường”:
- Copa America Centenario (2016): Giải đấu đặc biệt này được tổ chức tại Mỹ để kỷ niệm 100 năm giải đấu. Đây là sự kiện thêm vào, phá vỡ chu kỳ 4 năm.
- Copa America 2020 (dời sang 2021): Giải đấu này được lên kế hoạch tổ chức sau Copa 2019, nhằm mục đích đồng bộ hóa lịch với giải Euro. Mục tiêu là để từ năm 2020 trở đi, Copa America và Euro sẽ diễn ra cùng năm (mỗi 4 năm/lần). Dù bị hoãn sang 2021 do đại dịch, mục đích đồng bộ hóa lịch này vẫn được duy trì.
Tóm lại, nếu không tính các sự kiện đặc biệt như Centenario hay sự kiện đồng bộ hóa lịch 2020, Copa America được tổ chức 4 năm một lần.
Thể thức thi đấu và các đội khách mời
Copa America có một nét đặc trưng là luôn mời các đội tuyển từ các châu lục khác tham gia do CONMEBOL chỉ có 10 thành viên.
Thể thức truyền thống
- Số lượng đội: Thường là 12 đội (10 đội thành viên CONMEBOL và 2 đội khách mời).
- Quy trình: Các đội được chia thành 3 bảng, đấu vòng tròn. 8 đội đi tiếp (hai đội dẫn đầu mỗi bảng và hai đội hạng ba có thành tích tốt nhất) sẽ vào vòng tứ kết.
Sự tham gia của khách mời
Các quốc gia thường được mời từ khu vực Bắc, Trung Mỹ và Caribe (CONCACAF) hoặc Châu Á (AFC):
- CONCACAF: Mỹ, Mexico, Costa Rica là những khách mời thường xuyên.
- AFC: Nhật Bản và Qatar đã từng tham gia giải đấu này.
Việc mời các đội khách giúp giải đấu duy trì được thể thức 12 hoặc 16 đội, tăng thêm tính cạnh tranh và thương mại.
Thành tích và các kỷ lục vô địch Copa America
Uruguay và Argentina là hai cường quốc thống trị giải đấu này với số lần vô địch vượt trội. Thành tích vô địch tính đến năm 2021:
| Thứ hạng | Quốc gia | Số lần vô địch | Năm vô địch gần nhất |
| 1 | 🇦🇷 Argentina | 15 | 2021 |
| 2 | 🇺🇾 Uruguay | 15 | 2011 |
| 3 | 🇧🇷 Brazil | 9 | 2019 |
| 4 | 🇵🇾 Paraguay | 2 | 1979 |
| 5 | 🇨🇱 Chile | 2 | 2016 |
| 6 | 🇵🇪 Peru | 2 | 1975 |
| 7 | 🇨🇴 Colombia | 1 | 2001 |
| 8 | 🇧🇴 Bolivia | 1 | 1963 |
Sau chiến thắng vào năm 2021, đội tuyển Argentina đã vươn lên san bằng kỷ lục 15 lần vô địch của Uruguay, chấm dứt cơn khát danh hiệu kéo dài nhiều năm của họ và đưa Lionel Messi chạm tới đỉnh vinh quang quốc tế.
Tóm lại, câu trả lời cho thắc mắc Copa America mấy năm 1 lần là bốn năm một lần theo quy tắc chính thức hiện tại của CONMEBOL, nhằm đồng bộ hóa với lịch thi đấu quốc tế. Tuy nhiên, do lịch sử đầy biến động và những lần tổ chức ngoại lệ nhằm mục đích chiến lược, người hâm mộ vẫn thấy giải đấu này xuất hiện với tần suất khác nhau. Dù lịch trình có thay đổi thế nào, Copa America vẫn giữ vững vị thế là giải đấu cấp châu lục lâu đời nhất và đáng xem nhất trên thế giới, nơi sản sinh ra những huyền thoại vĩ đại của bóng đá.
